دندان یکی از اعضاء مهم بدن است که سلامتی آن نقش بسیار پر رنگی در سلامت عمومی بدن دارد، زیرا اولین مرحله از دریافت انواع غذاها را شامل می شود و اگر دندان بتواند به وظایف خود که خرد و له کردن مناسب مواد غذایی است عمل کند راه را برای هضم بهتر و البته دریافت انرژی مناسب برای بدن هموارتر می کند.
دندان یک امکان شگفت انگیز و یک مکانیسم ویژه در دهان است که سلامت آن مساوی با سلامت بدن است و عفونت و پوسیدگی و خرابی هر کدام از این درهای ارزشمند موجبات ناراحتی و دردهای شدید را برای فرد ایجاد می کند.
از این جهت خود دندان یک مکانیسم دفاعی دارد تا در برابر این پوسیدگی ها و عفونت ها مصون بماند و آن سیستم دفاعی مینای دندان نام دارد.
اما برای کمک به این سیستم دفاعی یعنی مینای دندان، راه های مختلفی وجود دارد که مهم ترین آن مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان شویه است اما راه دیگری نیز وجود دارد و آن استفاده از فلوراید است.
فلوراید یک ماده معدنی است که در بسیاری از غذاها مانند چای، آب، غذاهای دریایی، انواع سبزی و… وجود دارد.
این ماده در ساختار برخی بافتهای بدن انسان مانند استخوانها و دندانها تجمع مییابد.
ماده ای که کمابیش نام آن را در تبلیغات انواع خمیر دندان ها شنیده ایم و از آن به عنوان عاملی برای کمک به استحکام مینای دندان نام می برند و مانع از پوسیدگی دندان ها می شود.
مینای دندان یک پوشش سخت و نفوذ ناپذیر است که بر روی دندان قرار دارد و از پوسیدگی و خرابی دندان جلوگیری می کند.
در این میان بزاق دهان هم به حفظ و میکروب زدایی از مینای دندان کمک می کند اما گاه فرد با رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و استفاده از مواد غذایی نامناسب همچون نوشابه و …… موجبات ازدیاد باکتری ها در دهان را فراهم می کند و به آرامی و به مرور زمان مینای دندان آسیب می بیند و این سیستم دفاعی از بین می رود.
همانطور که گفتیم فلوراید به صورت طبیعی در مواد غذایی وجود دارد اما از مسیر معده-رودهای داخل خون سپس در استخوانها و دندانها انباشته یا از طریق کلیه دفع میشود و شاید تاثیری که قابل انتظار است را نداشته باشد.
اما در فلوراید تراپی، فلوراید صرفا به صورت موضعی برای دندان استفاده می شود و تاثیرات مستقیم و بیشتری دارد.
فلوراید تراپی در کودکان
فلوراید تراپی برای همه ی کودکان حتی آنان که مشکلی از نظر پوسیدگی دندان ندارند توصیه می شود زیرا به سبب سن کم، توجه کافی به بهداشت دهان و دندان ندارند و با این شیوه می توان بسیاری از نگرانی ها برای از بین رفتن دندان ها را کاهش داد.
آیا فلورایدتراپی فقط برای کودکان استفاده می شود؟
خیر، فلورایدتراپی برای بزرگسالان نیز اثرات مثبتی دارد، زیرا فلوراید نه تنها در پیشگیری از ضایعه جدید پوسیدگی روی دندان موثر است، بلکه در توقف یا حداقل کند کردن روند پیشروی ضایعات پوسیدگی فعال اولیه روی سطح دندان نقش مهمی دارد.
این کار در مطب دندانپزشکی با انواع مختلف فلوراید که میتواند بهصورت ژل، کف یا موادی به نام «وارنیش» باشد، انجام میگیرد. این مواد را دندانپزشک روی دندانها میزند. معمولا ژلها و کفها با وسایل مخصوص داخل دهان قرار داده میشوند و 4 دقیقه باید داخل دهان باقی بمانند ولی وارنیشها با وسایلی مانند قلم مو صرفا روی دندانها زده میشوند. انجام این کار نیازی به بیحسی دندانپزشکی ندارد و برای کودک دردناک نیست. اغلب فلورایدها با طعمهای مختلفی که برای کودک آزاردهنده نباشد، ساخته میشوند. انتخاب نوع روش فلورایدتراپی طبق صلاحدید دندانپزشک است.
اگر استفاده از فلوراید در مطب و زیر نظر پزشک انجام شود هیچ خطری وجود ندارد اما به طور کلی استفاده ی بیش از اندازه از فلوراید در کودکان باعث تهوع می شود و همچنین لکه های سفیدی را بر روی مینای دندان ایجاد می کند که در مراحل رشد دندان اثر این لکه ها بیشتر نمایان می شود.
لازم به ذکر است که استفاده از فلوراید تراپی در کودکان بر اساس تشخیص پزشک و معمولا درفواصل 4 تا 6 ماهه انجام می پذیرد.
همچنین استفاده از خمیر دندان و دهان شویه های حاوی فلوراید هم نقش مثبتی در روند تقویت مینای دندان دارند اما میزان آن برای جلوگیری کامل از پوسیدگی دندان مناسب نیست و باید با مراجعه به پزشک متخصص از این امکان مناسب استفاده کرد.
مقالات مرتبط